Ίσως το τέλος του ‘Game of Thrones’ της HBO, την προηγούμενη εβδομάδα να είναι το γεγονός της τηλεοπτικής χρονιάς. Λίγες σειρές άφησαν εποχή στο μέσο όσο η συγκεκριμένη και μετά από οκτώ χρόνια και ισάριθμες seasons ήταν αναμενόμενο να γίνει αντικείμενο έντονων συζητήσεων και απόψεων από τα πολλά εκατομμύρια οπαδών του ανά τον κόσμο. Όλος ο μήνας που προηγήθηκε από την έναρξη των τελευταίων έξι επεισοδίων έως και τη λήξη τους που ολοκληρώνουν τη σειρά, είχε μεγάλο ενδιαφέρον τόσο στην παρακολούθηση του ίδιου του show, όσο και των μαζικών αντιδράσεων του κοινού στο διαδίκτυο. Παράλληλα προσπαθούσα να κάνω και μια νοερή ανασκόπηση όλων των seasons που προηγήθηκαν. Γι’αυτό το λόγο δεν σκοπεύω να αναλωθώ σε λεπτομέρειες.
Εξ’αρχής το GoT είχε κάνει αίσθηση για την προσοχή από πλευράς παραγωγής. Η HBO κατάφερε να προσδώσει σε ένα παραγνωρισμένο είδος όσο το μεσαιωνικό fantasy που συνήθως εκτελείται άτσαλα στην τηλεόραση, μια ατμόσφαιρα συμπαγή και τολμηρή στην έκταση του αφηγηματικού κόσμου του, που μπορούσε να πείσει το μέσο θεατή. Παράλληλα έμενε πιστό στο βασικό περίγραμμα των βιβλίων του George R. R. Martin, παρουσιάζοντας μια πληθώρα χαρακτήρων που παραδέρνουν σε ένα κυκεώνα πολιτικής ίντριγκας, διαφθοράς της εξουσίας και αιματοβαμμένων ‘βυζαντινών’ δολοπλοκιών όπως μας τα έχει μάθει η ιστορία και αποτελούν σημαντικό κομμάτι της έμπνευσης του συγγραφέα. Ακόμη, το fantasy κομμάτι μας εισήγαγε και την μεταφυσική υπαρξιακή απειλή ala ‘Walking Dead’ να πλησιάζει από τον Βορρά και πώς αυτό σταδιακά ασκούσε επιρροή στα παραπάνω.
Σε σκηνοθετικό επίπεδο η σειρά όσο προχωρούσε, κρατούσε έναν υψηλό πήχη και γινόταν αντιληπτό ότι με την όλο και μεγαλύτερη επιτυχία, αποκτούσε την ικανότητα να παρέχει όλο και πιο εντυπωσιακά σκηνικά, όπως το μεγαλιθικό τείχος στον Βορρά, ή διάφορες μεσαιωνικού τύπου πόλεις που η κάθε μία είχε ιδιαίτερο ‘χρώμα’ και οι άνθρωποί της είχαν μοναδικό, πολιτισμικό στίγμα. Φυσικά το ίδιο ίσχυε για τις επικές μάχες που όλο και πιο λυσσαλέα ξεσπούσαν, ειδικά σε μεταγενέστερα σημεία που έμπαινε το fantasy στοιχείο με δράκους, γίγαντες, απέθαντους και εκρήξεις αλχημικής φωτιάς να τις διανθίζουν. Πράγματι η τελική όγδοη season, μας προσέφερε κινηματογραφικής ποιότητας πλάνα και εφέ που δύσκολα βλέπαμε στην τηλεόραση ως τώρα. Όλα τα παραπάνω εκτόξευσε σε ένταση η μουσική του Ramin Djawadi η οποία ίσως να είναι και από τα σημεία κατατεθέν που έχουν ακούσει ακόμη και άνθρωποι που δεν έχουν καν ασχοληθεί με τη σειρά.
Και φτάνω στο σενάριο που μάλλον αποτελεί το κομμάτι που ‘πονάει’ τους περισσότερους fans, χωρίς να αναφέρω καν τους προηγηθέντες οπαδούς των βιβλίων. Ίσως ο ίδιος ο Martin να μην είχε παραδεχτεί ποτέ ότι τα βιβλία του έχουν την επιτυχία που έχουν, για το λόγο ότι προσπαθούν να συνδυάσουν δύο ξεχωριστές σχολές αφήγησης. Την κοινωνιολογική (που βλέπουμε έντονα εκτός των άλλων, στο sci-fi) και την ηθική/ψυχολογική (που υπάρχει κυρίως στο κλασικό fantasy, horror κλπ). Δεν αναφέρω άλλα λογοτεχνικά είδη που διαθέτουν μεγαλύτερο ρεαλισμό, γιατί σε αυτά ο διαχωρισμός είναι πιο λεπτός, αν υπάρχει. Αντίθετα το fantasy και το sci-fi όντας καταφανώς αλληγορικά, είναι ιδανικό πεδίο ξετυλίγματος των αφηγηματικών θεμάτων, τού πώς χαρακτήρες αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον. Σε κοινωνιολογικό επίπεδο, βλέπουμε πώς ο κόσμος πλάθει την εξέλιξη των χαρακτήρων, έχοντας μία πανοραμική αίσθησή τους. Αντίθετα στο ψυχολογικό επίπεδο, εστιάζουμε με αφετηρία τους χαρακτήρες και το συναισθηματικό τους μικρόκοσμο, ένα πιο διαδεδομένο φαινόμενο στην αφηγηματική της τηλεόρασης καθώς αποτελεί πολύ πιο εύκολο πεδίο για την εξέλιξη πλοκής.
Στο GoT αυτοί που μας κρατάνε να επενδύσουμε συναισθηματικά είναι οι χαρακτήρες και το ταξίδι τους μέσα από την ψυχολογική αφήγηση. Οι (όχι και γνωστότεροι έως τότε) ηθοποιοί που κλήθηκαν να το αποδώσουν δε, το απέδωσαν ικανοποιητικότατα. Από την άλλη αυτό που μας ερεθίζει τη σκέψη είναι η κοινωνική προέκταση του αφηγήματος. Κλασικό για ‘Game of Thrones’ εργαλείο στο παραπάνω, το ‘reality check’ που μας υποβάλει κάθε φορά, ο σοκαριστικός θάνατος ενός βασικού (όπως πιστεύουμε) χαρακτήρα. Οπότε και μας επιστρέφει στην πανοραμική θέαση, τού πώς το γεγονός μας στρέφει συνολικά σε εναλλακτική εξέλιξη της ιστορίας. Την ίδια στιγμή, παίζει με τις επιθυμίες και την υπομονή μας ως θεατές σε επίπεδο μαζοχισμού, κάτι που μας εξιτάρει ακόμη περισσότερο. Δεδομένου λοιπόν, ότι το σενάριο ακροβατεί τόσο μεταξύ των δύο αφηγηματικών οπτικών, το κάνει ιδιαίτερα περίπλοκο στη σωστή διαχείρισή του. Δεν είναι λοιπόν να απορούμε που ο Martin κάνει πολλά χρόνια να ολοκληρώσει το κάθε βιβλίο της ιστορίας.
Αντίθετα οι βασικοί σεναριογράφοι της σειράς, Benioff και Weiss, φαίνεται ότι προσπαθούσαν ως ένα σημείο να μείνουν πιστοί στο μοτίβο αυτό, αλλά αναγκάζονταν να παρεκκλίνουν όλο και περισσότερο, καθώς η αφήγηση έμελλε να ξεπεράσει τα βιβλία, οι χαρακτήρες όλο και ‘λιγόστευαν’ και η σειρά ολοκληρωνόταν. Παράλληλα είχαν με τα χρόνια να αντιμετωπίσουν όλο και πιο ένθερμο και απαιτητικό κοινό που στην εποχή των media και της πληροφορίας, είναι αναγκασμένοι να λάβουν υπόψιν τους. Η κατάληξη των περισσότερων χαρακτήρων (πιθανότατα σε συνεννόηση με τον Martin) ήταν προαποφασισμένη και από μόνη της δεν ήταν κακή. Όμως το τέλος όποιο και να είναι, αξίζει λόγω του ‘ταξιδιού’ και σε αυτό κλήθηκαν να αποδώσουν μόνοι τους.
Αναγκάστηκαν λοιπόν να επιστρέψουν σταδιακά στο βασικό τηλεοπτικό τρόπο αφήγησης με έντονη εστίαση στο ψυχολογικό κομμάτι αντί του κοινωνιολογικού, κάτι που έγινε πιο έντονα αντιληπτό στις δύο τελευταίες seasons. Αυτό άμεσα δημιούργησε ‘τρύπες’ στην πλοκή με πολλά θέματα να εγκαταλείπονται και χαρακτήρες να περνούν απότομα σε δεύτερη μοίρα. Παράλληλα πολλά γεγονότα που είχαν ‘χτιστεί’ στη σειρά ως τεράστιας σημασίας στην έκβαση τους, φάνηκαν βεβιασμένα και απογοητευτικά στο μεγαλύτερο πλάνο του fantasy κόσμου. Τέλος, ακόμα και με την στροφή της αφήγησης προς το ψυχολογικό κομμάτι, οι διάλογοι απλουστεύθηκαν και οι οπτικές πολλών χαρακτήρων φτώχυναν σε ουσία, χωρίς τη ‘δομή’ που είχε στηρίξει τους ρόλους τους στην συνολική ιστορία. Το μόνο που είχε μείνει να κάνουν οι Benioff και Weiss στο τέλος, ήταν ένα αποτυχημένο fan service, καθώς είναι αδύνατο να ευχαριστήσεις εκατομμύρια διαφορετικών απόψεων για το πού πρέπει να καταλήξουν τόσα διαφορετικά μέτωπα και χαρακτήρες.
Αναρωτιέμαι αν με ένα, δύο περισσότερα επεισόδια όπως οι προηγούμενες seasons, θα είχαν την ευκαιρία να εξομαλύνουν όλα τα παραπάνω ατοπήματα.
Κατά την άποψή μου, το ότι το σενάριο της σειράς έπεσε στα τελευταία επεισόδια κάτω από τον πήχη που η ίδια είχε θέσει, ήταν λογικό βάση των συνθηκών και μόνο μία πολλή χαρισματική ‘πέννα’ θα μπορούσε σηκώσει το ‘βάρος’ του συγκεκριμένου εγχειρήματος. Όμως στο χώρο του θεάματος και ειδικά της τηλεόρασης είναι μετρημένες στα δάχτυλα οι ‘πέννες’ αυτές. Δεδομένου πάντως ότι μιλάμε για τηλεόραση, η σειρά αποτελεί επίτευγμα σε όλα τα επίπεδα για το είδος του και έχει αφήσει εποχή ασυζητητί. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν ανακοινωθεί ήδη πέντε prequels και νέες fantasy σειρές που υπόσχονται ανάλογη φροντίδα στην παραγωγή, όπως ‘Witcher’ από Netflix, ‘Lord of the Rings’ της Amazon και ‘Wheel of Time’ από Amazon και Sony.
Γι’αυτό ας μην ‘πέφτουμε’ σε οπαδιλίκια και τα ‘καίμε’ όλα με ένα ξερό «Dracarys», κρίμα είναι.
